بازار؛ گروه استان‌ها: مدیریت مصرف آب یکی از راهکارهای حفظ این مایع ارزشمند و ضروری است و باید همه قدر این این نعمت الهی را بدانیم. متاسفانه طی سالهای اخیر شاهد کاهش باران درسطح کشور و به تبع استان زنجان هستیم و می طلبد مدیریت مصرف آب مد نظر همه مردم قرار گیرد.
در روزهای گرم سال و فصل تابستان برنامه ریزی های لازم برای مدیریت مصرف، مهمترین و اولویت‌دارترین دغدغه مسوولان و متولیان امر است تا برای گذر از این برهه با کمترین آسیب به بخش های مختلف، تدابیری اندیشیده شود.
فقط هفت درصد آب‌های سطحی در استان زنجان مهار شده است
«آب مسئله اول استان زنجان است» همواره به عنوان یک مطلب مهم در سخنان و جهت گیری های مسوولان استان بخصوص استاندار زنجان مطرح بوده و برون رفت از چالش های موجود در این حوزه را در مدیریت منابع آبی و کنترل آب های سطحی استان عنوان کرده اند، مطلبی که افشارچی استاندار زنجان اخیرا به آن اذعان داشته است، تنها ۷ درصد آب های سطحی استان زنجان مهار شده است در حالی که بنا به گفته استاندار زنجان استانهای همجواره ۷۵ درصد آب های سطحی را کنترل می کنند.
از سوی دیگر حدود ۹۰ درصد آب در بخش کشاورزی مصرف می‌شود، از این حیث حوزه کشاورزی یکی از محورهای مهم برای مدیریت منابع آب در شرایط بحرانی که با آن مواجه هستیم، به‌شمار می‌رود.
در این میان اگرچه نقش برنامه های مسئولان مهم است اما همراهی عموم مردم از این نعمت الهی بسیار واجب و ضروری است.
حجم بارش در مدت مشابه سال گذشته ۳۰۰ میلی‌متر بود و بارشهای امسال ۱.۸۸ درصد کمتر از سال آبی گذشته است
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب استان زنجان در گفتگو با خبرنگار بازار، با بیان اینکه امسال تا روز ۱۷ مردادماه ۲۹۱ میلی‌متر بارندگی داشتیم و حجم بارش در مدت مشابه سال گذشته ۳۰۰ میلی‌متر بود، می گوید: بارشهای امسال ۱.۸۸ درصد کمتر از سال آبی گذشته است.
مقدار بارندگی در استان زنجان نسبت به درازمدت نیز ۵ درصد کاهش یافته است
اکبر باقری، با بیان اینکه این مقدار بارندگی در استان زنجان نسبت به درازمدت نیز ۵ درصد کاهش یافته است، ابراز می کند: در استان چهار سد از جمله تهم، کینه‌ورس، گلابر و تالوار در حال بهره‌برداری داریم و سال آبی اخیر ووردی آب به سد تهم ۸.۷ میلیون مکعب بود و سال گذشته ۱۵.۴ میلیون متر مکعب آب وارد سد تهم شده است.
مشکل تأمین آب آشامیدنی در هیچ کدام از مناطق استان زنجان نداریم
وی با بیان اینکه حجم مخزن سد تهم ۸۴ میلیون مترمکعب است و اکنون در این سد ۱۸ میلیون مترمکعب آب وجود دارد که ۲۱ درصد مخزن سد تهم پر است، بیان می کند: ورودی بارندگی‌های امسال به سد گلابر ۳.۲ میلیون مترمکعب و سال گذشته۵.۹ میلیون مترمکعب بود و ۱۱۶ میلیون حجم مخزن این سد است که درصد پرشدگی سد گلابر برای امسال ۴۱ درصد و برای سال گذشته ۴۳ درصد ثبت شده است.
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای استان زنجان، تاکید می کند: سد کینه‌ورس تأمین‌کننده آب آشامیدنی بخشی از ابهر و خرمدره است و حدود ۶ میلیون مترمکعب آب شرب این دو شهر را تأمین می‌کند و ورودی این سد امسال ۴ میلیون مترمکعب و سال قبل ۴.۷ میلیون مترمکعب برآورد شده است و از ۱۶ میلیون مترمکعب حجم مخزن سد کینه‌ورس در حال حاضر ۴.۱ میلیون مترمکعب آب دارد و میزان پرشدگی این سد ۲۶ درصد است و این وضعیت نگران‌کننده است.
رعایت الگوی مصرف در همه بخش ها ضروری است
باقری، با اشاره به اینکه در هیچ کدام از مناطق استان مشکل تأمین آب آشامیدنی نداریم، می افزاید: آب ورودی امسال به سد تالوار ۱۹ میلیون مترمکعب و سال گذشته ۴۳ میلیون مترمکعب بود که با توجه به حجم مخزن ۵۰۰ میلیون مترمکعبی این سد، درصد پرشدگی آن ۲۱ درصد است.
وی با بیان اینکه رعایت الگوی مصرف در همه بخش ها ضروری است چراکه بارشهای روی داده در مناطق مختلف کشور و زنجان کمتر از سال قبل و میانگین بلند مدت بوده که به معنی فشار بر منابع آبی زیرزمینی است، می افزاید: کشاورزان و بهره برداران باید با خودداری از کشت های آبی غیرمجاز و انتقال آب به اراضی غیرآبخور اولیه و دیم، این شرکت را در مدیریت منابع محدود آبی یاری کنند.
پنج دشت از هفت دشت استان زنجان در وضعیت بحرانی است و سالانه حدود ۸۰ سانتیمتر افت سطح آب دارند
مدیرعامل شرکت آب منطقه ای استان زنجان، با بیان اینکه پنج دشت از هفت دشت استان زنجان در وضعیت بحرانی است و سالانه حدود ۸۰ سانتیمتر افت سطح آب دارند، می افزاید: در زمان حاضر از هفت دشت استان پنج دشت ممنوعه است و اقداماتی در استان برای افزایش ذخیره سازی و مدیریت مصرف آب، در دست انجام است که مهار سیلاب ها و تغذیه مصنوعی دشت ها و آبخوانها، انسداد چاه‌های غیرمجاز، اصلاح و تعدیل پروانه ها و تجهیز زمین های کشاورزی به سیستم های نوین آبیاری از جمله آنهاست.
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب استان زنجان، در گفتگو با خبرنگار بازار، با بیان اینکه ۱۸۱ پروژه آبرسانی به روستاها را در دستور کار داریم که تعدادی از این پروژه‌ها به اتمام رسیده است، اظهار می کند: ۳۳۰ روستای استان اکنون در تنش آبی قرار دارد که این تنش در ۵۳ روستا دائمی و در مابقی فصلی است.
در روستاهای دارای تنش آبی دائم استان ظرفیت تأمین آب وجود ندارد
علی محمد نادرخانی تاکید می کند: در روستاهای دارای تنش آبی دائم استان ظرفیت تأمین آب وجود ندارد و روستاییان تنها در ساعاتی از شبانه روز به آب سالم دسترسی دارند و تغییر بارندگی‌ها از برف به باران موجب کاهش جذب آب به منابع زیرزمینی و تنش در این حوزه شده است.
وی با اشاره به اینکه ۵۱۰ روستا در سال ۱۴۰۱ برای رفع تنش آبی برنامه ریزی شده بود که امسال به خاطر وضعیت بارشها، نزدیک ۵۶ روستا به عنوان روستاهای تنش آبی شناسایی شده بود، می افزاید: طبق برنامه‌های به عمل آمده در صدد هستیم که مشکلات این روستاها را برطرف کنیم.
امسال ۵۴۲ فقره انشعاب غیرمجاز در استان کشف و شناسایی، که از این تعداد ۴۲۵ فقره به مجاز تبدیل شده است
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب زنجان، با اشاره به اینکه امسال ۵۴۲ فقره انشعاب غیرمجاز در استان کشف و شناسایی، که از این تعداد ۴۲۵ فقره به مجاز تبدیل شده است، می گوید: بیشترین تعداد انشعابات غیرمجاز کشف شده به ترتیب مربوط به شهرهای زنجان، ابهر و قیدار است و این میزان کشف و شناسایی انشعاب غیرمجاز نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۳۵ درصد کاهش داشته است.
نادرخانی یاد آور می شود: تابستان امسال نسبت به سالهای گذشته در شهرهای استان شرایط خوبی حاکم است و با توجه به اینکه ۸ شهر استان با تنش آبی مواجه بود ولی با اقدامات انجام شده، پیشگیری از هر گونه کمبود آب شرب شهروندان به عمل آمد.
رسانه ها در بحث مدیریت مصرف آب نقش مهمی دارند و می توانند مردم را به این باور و یقین برسانند که آب کم است و باید صرفه جویی کنند
وی با بیان اینکه رسانه ها در بحث مدیریت مصرف آب نقش مهمی دارند و می توانند مردم را به این باور و یقین برسانند که آب کم است و باید صرفه جویی کنند، ادامه می دهد: اگر این باور در مردم ایجاد نشود هیچگونه اصلاحی در رفتارشان ایجاد نمی شود.
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب استان زنجان، با بیان اینکه هم اکنون به یک میلیون و ۱۴۳ هزار نفر در شهر و روستاهای استان خدمات می دهیم، می گوید: کل شهرها و حدود ۹۲ درصد روستاها تحت پوشش خدمات آب هستند.
نادرخانی یادآور می شود: یک دلیل تنش های آبی به جز بحث کاهش بارشها، وجود انشعابات غیرمجاز همچنین استفاده از آب برای آبیاری باغچه و باغهاست که موجب می شود روستاها با تنش آبی فصلی مواجه شوند.
وی با بیان اینکه هدر رفت آب ۲ نوع ظاهری و واقعی است، می افزاید: هدر رفت ظاهری، آبی است که به مصرف مردم می رسد و درآمدی برای شرکت ندارد که ۱۹ درصد از هدر رفت آب استان زنجان ظاهری و مربوط به انشعابات غیرمجاز و بی دقتی وسایل اندازه گیری است و ۱۲ درصد هدر رفت آب در استان نیز واقعی و ناشی از حوادث و اتفاقات و نشت پنهان از شبکه است که در هیچ کشوری این عدد صفر نیست و بخشی از آن اجتناب ناپذیر است.
۹۰ درصد آب شرب در شهرها و روستاها، ۱۰۰ درصد آب مصرفی کشاورزی و ۹۰ درصد آب مورد نیاز صنعت در استان زنجان از آب‌های زیرزمینی تامین می‌شود
نماینده مردم زنجان و طارم در مجلس شورای اسلامی در گفتگو با خبرنگار بازار، به مشکلات مربوط به تنش آبی تعدادی از روستاها در بخش کشاورزی اشاره کرده و می گوید: تصفیه آب و شیرین سازی آن در برخی از روستاها ضروری است.
نبی الله محمدی، با بیان اینکه در حال حاضر مشکلات طرح های فاضلاب شهری و نیروگاه‌ها و همچنین توزیع متوازن برق خانگی و صنعتی باید مورد توجه جدی قرار گیرد، ابراز می کند: با وجود کمبود آب در زمان حاضر ۹۰ درصد آب شرب در شهرها و روستاها، ۱۰۰ درصد آب مصرفی کشاورزی و ۹۰ درصد آب مورد نیاز صنعت در این استان از آب‌های زیرزمینی تامین می‌شود.
بیشترین میزان مصرف آب در استان با ۹۰ درصد مربوط به بخش کشاورزی است
وی با بیان اینکه بیشترین میزان مصرف آب در استان با ۹۰ درصد مربوط به بخش کشاورزی است و ۶ درصد منابع آبی نیز در بخش شرب و خانگی و چهار درصد نیز در بخش صنعت مصرف می شود، ادامه می دهد: سالانه شاهد افت حدود ۸۰ سانتی‌متری سطح آب های زیرزمینی زنجان هستیم.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان زنجان در گفتگو با خبرنگار بازار، به چالش کم آبی در استان زنجان اشاره کرد و بیان می کند: با توجه به این موضوع، تجهیز زمین های کشاورزی به سیستم های نوین آبیاری و پرهیز از آبیاری سنتی ضروری است.
کشت محصولات کشاورزی در این استان طی ۲ سال گذشته انحراف خیلی کمی از میزان تعیین شده در الگوی کشت داشته است
روح الله حسنی تصریح می کند: کشت محصولات کشاورزی در این استان طی ۲ سال گذشته انحراف خیلی کمی از میزان تعیین شده در الگوی کشت داشته است و فعالیت کشاورزی توسط بخش خصوصی انجام می شود.
وی می گوید: مواجه با چالش کم آبی یک موضوع فرابخشی و مرتبط به همه است و همگان باید برای آن پای کار باشند.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان زنجان، بیان می کند: اگر منابع بیشتری برای اجرای مشوق ها در اختیار بود کار بیشتری در خصوص نهادینه کردن الگوی کشت انجام می شد که دولت فعلا با سیاست قیمت گذاری، بخشی از توازن را در بازار محصولات ایجاد می کند.
بی شک کاهش منابع آبی، به‌ویژه آب‌های زیرزمینی، آمار برداشت آب از چاه‌ها و پایین بودن بهره‌وری در تولید محصولات کشاورزی نشان می‌دهد که این سیاست دولت هنوز محقق نشده و مواردی مثل فقدان الگوی کشت، عدم توافق در میان سیاستگذاران کشور برای تعیین قیمت واقعی آب در بخش کشاورزی، وجود ضایعات زیاد در بخش کشاورزی و عدم انطباق روش‌های آبیاری با شرایط آب، خاک و نیاز واقعی گیاه در اقلیم به وضعیت بحرانی منابع آب دامن زده است.
